Từng bước nhỏ trong sự mở rộng đồng Nhân Dân Tệ của Trung Quốc trên Thế giới.

Đồng tiền nhân dân tệ của Trung Quốc đang dần được sử dụng nhiều hơn cho các thanh toán quốc tế, những nhà phân tích cho rằng điều này có thể đặt nền móng cho một hệ thống thương mại chạy song song với đồng đô la Mỹ chiếm ưu thế.

Chỉ trong ngày hôm qua, dữ liệu đã cho thấy lần đầu tiên có nhiều giao dịch xuyên biên giới với Trung Quốc đang được thanh toán bằng đồng Nhân Dân Tệ hơn là đồng Đô-la Mỹ. Argentina cho biết họ muốn sử dụng đồng Nhân Dân Tệ để thanh toán hàng hoá cho Trung Quốc thường xuyên hơn.

Hình ảnh đồng Nhân Dân Tệ và đồng Đô-la Mỹ được chụp vào tháng 3/2023

Trong bối cảnh ngày càng có nhiều thoả thuận song phương sử dụng đồng Nhân Dân Tệ để thanh toán mua dầu từ Trung Quốc ở Trung Đông, cho đến giao dịch với các đối tác từ Brazil đến Nga cũng bằng đồng Nhân Dân Tệ. Trong khi đồng Đô-la Mỹ vẫn đang thống trị thương mại thế giới.

Việc áp dụng đồng Nhân Dân Tệ trên toàn cầu thực sự khó xảy ra, do kỳ vọng rằng Bắc Kinh sẽ muốn kiểm soát chặt chẽ đồng tiền này. Nhưng các sự kiện gần đây đã hình thành một cấu trúc thương mại mới, đặc biệt là việc Nga bị loại khỏi phần lớn các hệ thống thanh toán của phương Tây đã thúc đẩy sự phát triển của các phương án thanh toán thay thế khác.

Một nhân viên ngân hàng đang đếm đồng Nhân Dân Tệ tại chi nhánh Ngân hàng Công Thương Trung Quốc (ICBC)

“Các nhà xuất nhập khẩu hàng hoá lớn nhất thế giới là Trung Quốc, Nga và Brazil hiện đang hợp tác sử dụng đồng Nhân Dân Tệ để thanh toán xuyên biên giới.” Ông Chi Lo, chiến lược gia đầu tư cao cấp tại BNP Paribas Asset Management ở Hồng Koong cho biết: “Sự hợp tác của họ có thể thu hút các quốc gia khác thanh toán bằng đồng Nhân Dân Tệ. Theo thời gian, nhóm này có thể nâng đồng Nhân Dân Tệ bằng chi tiêu của đồng Đô-la Mỹ.”

Trung Quốc từ lâu đã tìm cách tăng tỷ trọng thấp hơn 2,2% của đồng Nhân Dân Tệ trong thanh toán toàn cầu, nhưng dường như việc này không sẵn sàng để mở các tài khoản vốn và cho phép các giao dịch tự do khiến Đô-la Mỹ, Euro và yên Nhật trở nên mạnh hơn.

Chiến tranh giữa Nga – Ukraina, Nga trở thành một trung tâm giao dịch đồng Nhân Dân Tệ lớn thứ tư bên ngoài Trung Quốc, việc này đến từ các hậu quả cấm vận của phương Tây áp lên Nga.

Thị phần của đồng Nhân Dân Tệ trên thị trường tiền tệ của Nga đã tăng từ 40% lên 45% từ mức dưới 1% vào đầu năm ngoái. Tỷ lệ tài trợ thương mại thế giới theo SWIFT của đồng Nhân Dân Tệ đã tăng lên 4,5% trong tháng 2 từ 1,2% hai năm trước, còn của Đô-la Mỹ là 84%.

“Đồng Nhân Dân Tệ có thể sẽ không thay thế đồng Đô-la Mỹ trên toàn cầu, nhưng đồng Nhân Dân Tệ đã bắt đầu thay thế một số mối quan hệ thương mại của Trung Quốc”. Các nhà kinh tế tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và Quốc tế của Washington cho biết.

“Việc Quốc tế hoá đồng Nhân Dân Tệ có thể đạt được các mục tiêu của Bắc Kinh cụ thể là việc giảm bớt sự biến động tỷ giá hối đoái và giảm thiểu các tác động trước các lệnh trừng phạt tài chính đến từ Hoa Kỳ”.

Chậm nhưng chắc chắn

Dòng chảy thương mại thế giới bị chi phối bởi Đô-la Mỹ, Euro, đồng bảng Anh và yên Nhật vì những đồng tiền đó được tự do và kết nối với các nền kinh tế mở theo cách mà đồng Nhân Dân Tệ vốn không thể khi bị kiểm soát.

“Trong hầu hết các giao dịch, các nhà nhập khẩu có lợi thế so sánh trong việc xác định các điều khoản giao dịch như giá cả và tiền tệ thanh toán”. Ông Zhang Yu, trưởng bộ phận phân tích vĩ mô tại Huachuang Securities ở Bắc Kinh cho biết: “Nếu các nhà xuất khẩu muốn sử dụng đồng Nhân Dân Tệ để thanh toán các giao dịch, họ phải thuyết phục các nhà nhập khẩu nước ngoài thanh toán bằng Nhân Dân Tệ và việc này thường mất rất nhiều thời gian”.

Ông Ander Wheeler, giám đốc điều hành chuỗi cung ứng, công ty tư vấn rủi ro thương mại Wheeler Management Consulting có trụ sở tại Úc cho biết: “Để việc sử dụng đồng Nhân Dân Tệ tăng mạnh có quy mô phải mất ít nhất 10 năm hoặc lâu hơn”. “Nếu họ cố gắng thay đổi các giao dịch quặng sắt của Úc sang thanh toán bằng đồng Nhân Dân Tệ, tôi không nghĩ Trung Quốc có thể thay đổi được trên quy mô này”.

Tuy nhiên, đồng Nhân Dân Tệ cung cấp các chính sách hấp dẫn khác cho các đối tác thương mại của Trung Quốc. Trong trường hợp của Argentina, mua hàng hoá bằng đồng Nhân Dân Tệ giúp tiết kiệm dữ trự Đô-la Mỹ đang cạn kiệt. Nói rộng hơn, mỗi quốc gia chấp nhận mới sẽ bổ sung thêm tính hữu dụng của hệ thống tiền tệ này.

Michael Pettis, thành viên cấp cao tại Carnegie Trung Quốc cho biết: “Một trong nhiều lý do để sử dụng đồng Đô-la Mỹ chính là hiệu ứng mạng lưới. Càng nhiều người trong chúng ta sử dụng nó, nó càng trở nên rẻ hơn và sử dụng hiệu quả hơn. Bằng cách cố gắng mở rộng càng nhiều giao dịch bằng đồng Nhân Dân Tệ, Bắc Kinh đang cố gắng tạo ra các hiệu ứng mạng lưới giúp sử dụng đồng Nhân Dân Tệ dễ dàng hơn với chi phí thấp hơn.”

Nguồn: Reuters