Chuỗi cung ứng đã trở lại bình thường. Tại sao lạm phát vẫn cao như vậy?

Sự gián đoạn của Covid và giá năng lượng tăng đột biến gây nên một áp lực rất lớn lên giá cả hàng hoá.

Tôi bắt đầu với giấy vệ sinh và thiết bị y tế. Nhưng sự gián đoạn đối với việc cung cấp các sản phẩm này trong những tháng đầu của đại dịch hầu như không được ghi nhận để đo lường mức độ căng thẳng của chuỗi cung ứng, chẳng hạn như chỉ số do S&P Global tổng hợp, một công ty dữ liệu tài chính và GEP , một công ty tư vấn chuỗi cung ứng tổng hợp.

Điều đó đã thay đổi vào mùa hè năm 2020, khi 27.000 công ty được khảo sát đã đưa ra các vấn đề gặp phải trong việc cung ứng nguyên vật liệu cho quá trình sản xuất của họ. Chi phí vận chuyển tăng vọt và tình trạng thiếu nhân viên càng làm cho tình hình trầm trọng thêm và dẫn đến điều không thể tránh khỏi là việc các công ty sẽ tăng giá hàng hoá bán đến người tiêu dùng. Kết quản là lạm phát gia tăng.

Ngày nay, chỉ số đã giảm trở lại ở mức trước đại dịch và thậm chí còn cho thấy một số năng lực dự phòng trong chuỗi cung ứng (xem biểu đồ). Các công ty không còn dự trữ nguyên vật liệu theo cách các hộ gia đình tích trữ giấy vệ sinh. Chi phí vận chuyển cũng đã giảm và tình trạng thiếu hụt nhân viên ít nghiêm trọng hơn. Phần lớn các công ty báo cáo rằng họ có thể nhận được những gì họ cần. Căng thẳng chuỗi cung ứng đã giảm bớt ở Châu âu, Châu Á và Bắc Mỹ.

Trong thời gian xảy ra đại dịch, các bộ phận của chuỗi giá trị toàn cầu đã bị gián đoạn trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng và chỉ được khởi động lại mà không được thông báo trước, điều này gây ra thêm các vấn đề về nguồn cung ứng nguyên vật liệu và hàng hoá. Thị trường tự do thường phản ứng với sự gián đoạn bằng cách thúc đẩy sản xuất, tìm nhà cung cấp thay thế hoặc điều chỉnh kỹ thuật sản xuất. Nhưng sự khó khăn dai dẳng trong chuỗi cung cứng đã khiến cho các chuyên gia ngạc nhiên và góp phần đẩy giá cao hơn trong bối cảnh nhu cầu tăng cao sau đại dịch.

Sau 3 năm, sự biến động đã lắng xuống. Lạm phát giá cả hàng hoá vì thế có thể giảm nhanh hơn. Tại Mỹ, giá hàng hoá đã giảm từ mức cao nhất vào năm 2022 và tiếp tục giảm mạnh đến nay. Nhưng lạm phát nói chung vẫn còn quá cao, và ở những nơi khác nó vẫn bị mắc kẹt. Các số liệu được công bố vào ngày 21 tháng 6 cho thấy tỷ lệ lạm phát giá tiêu dùng hàng năm của Anh vẫn ở mức 8,7% trong tháng 5, cao hơn kỳ vọng của Ngân hàng Trung ương Anh. Câu hỏi đặt ra bây giờ là liệu sự gián đoạn chuỗi cung ứng và giá năng lượng tăng đột biến có dẫn đến áp lực liên tục lên giá cả và tiền lương cao hơn, có thể gây ra một vòng xoáy khủng hoảng mới hay không?

Nguồn: Economist